منبع: ویکیپدیا |
(رود) اروگوئه به صورت رسمی ترجمه میشود به (رود) پرندههای رنگ شده. نام رسمی این کشور «جمهوری شرقی اروگوئه» است و «چاروئا»ها تا قبل از آمدن اروپاییها، تنها ساکنان این سرزمین بودهاند که گویا حدود ۴۰۰۰ سال در آنجا میزیستهاند. پرتغالیها در سال ۱۵۱۲ این سرزمین را کشف کردند و ۴ سال بعد نیز اسپانیاییها از راه رسیدند. مقاومت بومیها و نیز پیدا نشدن طلا و نقره در این سرزمین باعث شد که در قرنهای شانزدهم و هفدهم این کشور به کلنینشین بزرگی تبدیل نشود.
مونتهویدئو، پایتخت کنونی این کشور، در قرن هجدهم تاسیس شد. اسپانیاییها میخواستند جلوی گسترش پرتغال را بگیرند و در نتیجه این شهر را به عنوان قلعهای نظامی برابر مرز برزیل قرار دادند. در آغاز قرن نوزدهم این شهر همواره صحنه نبرد بین آن انگلیس، اسپانیا و پرتغال بود.
خوزه خرواسیو آرتیگاس در سال ۱۸۱۱ انقلابی علیه اسپانیاییها به راه انداخت و یک سال بعد توانست آنها را شکست دهد. با روی کار آمدن دولت جدید در بوئنوس آیرس، آرتیگاس به عنوان قهرمان فدرالیسم منطقه خواهان استقلال اقتصادی و سیاسی اروگوئه شد و با مخالف دولت، مونته ویدئو را اشغال کرد و «لیگ فدرال» را در کرانه شرقی رود اروگوئه تشکیل داد. نیروهای پرتغالی در سال ۱۸۱۷ این ناحیه را اشغال و به خاک برزیل ملحق کردند و نامش را به سیسپلاتینا تغییر دادند. بعد از استقلال برزیل از پرتغال، «خوان آنتونیو لابایهخا» با حمایت «استانهای متحده ریو د پلاته» (آرژانتین کنونی) دوباره این ناحیه را مستقل اعلام کرد و با برزیل وارد جنگ شد.
با پیمان مونته ویدئو در سال ۱۸۲۸ که زیر نظر انگلستان بسته شد، کشور اروگوئه متولد شد و اولین قانون اساسی نیز در هجدهم جولای ۱۸۳۰ به تصویب رسید.
در زمان استقلال، اروگوئه جمعیتی کمتر از ۷۵هزار نفر داشت و دو حزب بزرگ: «سفید»های محافظهکار به رهبری مانوئل اوریبه که بیشتر حامی کشاورزان حاشیهنشین بود و «قرمز»های آزادیخواه به رهبری فروکتوزو ریبرا که نماینده سرماهداران مونتهویدئو حساب میشد. قرمزها از لیبرالهای آرژانتینی تبعید شده به مونتهویدئو حمایت میکردند ولی رییس جمهور اوریبه از دوستان نزدیک «مانوئل د روساس» رییس جمهور آرژانتین بود. ارتش سرخها در سال ۱۸۳۸ به پایتخت حمله کرد و اوریبه به آرژانتین گریخت. سپس از آنجا با کمک روساس به ریبرا اعلام جنگ کرد که سیزده سال طول کشید.
اواخر قرن نوزدهم برای اروگوئه، یافتن راههایی برای همکاری دو حزب بزرگ را به همراه داشت و در نهایت هم قدرت مرکزی (که به دست نظامیان بود) شروع کرد به سامان بخشیدن به مناسبات مردم با دولت. در این زمان و با پایان جنگ و افزایش شدید مهاجرت به داخل، جمعیت کشور به ۴۳۸هزار نفر رسیده بود و مونتهویدئو به دوران شکوفایی اقتصادی رسیده بود. اروگوئه اوایل قرن بیستم هر چند ثبات بیشتری داشت، باز هم صحنه کشمکشهای خونین بین دو حزب بزرگ سفید و قرمز بود. با وجود اعلام بیطرفی ژنرال بالدومیر در جنگ جهانی دوم، کشتیهای انگلیس و آلمان در نزدیکی اروگوئه با هم درگیر شدند و در آخر این کشور به نیروهای محور پیوست.
خوان بائوتیستا ایدیارته بوردا یه سوماستره، تنها رییس جمهور اروگوئه که ترور شد و خدماتش به کشور زیر سایه رییسجمهور بعدی قرار گرفت. منبع: ویکیپدیا |
با کاهش تقاضای جهانی برای محصولات کشاورزی، اروگوئه در اواسط قرن بیستم دچار بحران اقتصادی شد. رییس جمهور خورخه پاچکو در سال ۱۹۶۸ وضعیت فوقالعاده اعلام کرد و چهار سال بعد نیز آزادیهای مدنی را معلق کرد. در سال ۱۹۷۳ کنگره نیز تعطیل شد و رژیمی نیمه نظامی تشکیل شد که تا سال ۱۹۸۵ قدرت را در دست داشت. در این مدت ۱۸۰ شهروند اروگوئه کشته شدند که فقط ۳۶تای آنها در این کشور بودند. بقیه در آرژانتین و دیگر همسایهها به قتل رسیدند.
در پی رای نیاوردن قانون اساسی نوشته شده به دست نظامیان در همهپرسی سال ۱۹۸۰، نیروهای مسلح اعلام کردند که به قوانین مدنی باز میگردند. اروگوئه از سال ۱۹۸۴ در آرامش به سر میبرد و پیشرفتهای اقتصادی خوبی داشته است. سقط جنین در سال ۲۰۱۲ و یک سال بعد از آن هم ازدواج همجنسها و مصرف کانابیس آزاد شد.
اینجا هم انگلیسیها فوتبال را در اواخر قرن نوزدهم با خود آوردند. آلبیون افسی، اولین باشگاه فوتبال اروگوئه بود که در سال ۱۸۸۲ تاسیس شد. بزرگترین باشگاههای اروگوئه به نامهای پنیارول و ناسیونال، در سالهای ۱۸۹۱ و ۱۸۹۹ بنا نهاده شدهاند. این دو تیم، طولانی ترین تاریخ دربی فوتبال در خارج از انگلستان را دارند. لیگ دسته اول این کشور حرفهای است، ولی لیگ دسته دوم به دو بخش حرفهای و آماتور تقسیم میشود. استادیوم سنتناریو در مونتهویدئو، میزبان اولین مسابقه جامجهانی فوتبال در سال ۱۹۳۰ بوده است.
«لا سلسته» یا (آبی آسمانیها) بیش از هر تیم ملی فوتبال دیگری برنده رقابتهای بینالمللی بوده است: پانزده قهرمانی در مسابقات آمریکای جنوبی، دو بار قهرمانی جام جهانی، دو بار المپیک و قهرمانی موندیالیتو در سال ۱۹۸۰ (رقابت بین تمام تیمهای شرکت کننده در جامهای جهانی فوتبال تا آن زمان). اروگوئه، کم جمعیتترین کشوری است که تاکنون قهرمان جهان شده (با ۱.۷۵ میلیون نفر در سال ۱۹۳۰) و نیز کمجمعیتترین کشوری است که در مسابقات المپیک برنده یک مدال تیمی (در تمام ورزشها) شده است. اولین بازی ملی اروگوئه در سال ۱۹۰۲ انجام شد و این تیم، اولین نماینده فوتبال آمریکای جنوبی بود که در مسابقات المپیک شرکت کرد و بر خلاف اروپاییها، با پاسهای کوتاه و سریع بازی میکرد.
استادیوم سنتناریو با گنجایش ۶۵هزار نفر، در کنار ماراکانا و ومبلی و سن سیرو و سانتیاگو برنابئو از کلاسیکهای تاریخ فوتبال به حساب میآید. این استادیوم در هشت ماه ساخته شده و برای بازی اروگوئه - یوگسلاوی در جام جهانی ۱۹۳۰ جمعیت ۹۳هزار نفری را در خود جای داده است. منبع: ویکیپدیا |