منبع: ویکیپدیا |
ریشه نام هلند، از آشکارترینهای دنیاست و در تقریبا همه زبانهای اروپایی معنی «سرزمین پست و کمارتفاع» میدهد. اولین نشانههای زیستن انسان در این سرزمین، به ۴۰هزار سال پیش بازمیگردد که نئاندرتالها نژاد غالب در اروپا بودند. بعد از عصر یخبندان، گروههای انسانی مختلفی آنجا بودند و از ۸۰۰۰ سال قبل از میلاد هم قبیلههای بزرگ و تمدنهای کوچک شکل گرفتند. کشاورزی در هلند سابقهای هفتهزار ساله دارد و یک هزاره طول کشیده تا بالاخره به فعالیتی جدی و فراگیر تبدیل شود.
تمدن فانلبیکر (معادل فارسی؟) از دانمارک آغاز شد و به شمال آلمان و هلند رسید. از نشانههای آنها، سنگ قبرهای بسیار بزرگ است که در هلند و شمال آلمان زیاد یافت میشوند. پایه این تمدن در آغاز کشاورزی بود، ولی از حدود ۲۹۰۰ سال پیش از میلاد و به دلایلی که چندان مشخص نیست، به دامداری و استفاده از شیر حیوانات روی آورد. حدس زده میشود که فانلبیکرها، سرآغاز پدیداری ژنی باشند که به بزرگسالان توانایی هضم لاکتوز را میدهد (منبع+). اولین نشانهّای استفاده از چرخ و مس، به حدود ۲۴۰۰ پیش از میلاد بازمیگردد.
در عصر آهن و قبل از آمدن رومیها، شمال هلند قلمرو الپها بود و جنوب، هالشتاتها. با سخت شدن شرایط زندگی در اسکاندیناوی، قبایل ژرمن ساکن جنوب آن سرزمین به پایین سرازیر شدند. حدود سال دهم پس از میلاد بود که رومیها این سرزمین را تصرف کردند و هلند تبدیل به استانی از «آلمان علیا» شد. «باتاو»ها علیه رومیها شورش کردند، ولی شکست خوردند و به بردگی گرفته شدند. ناسیونالیستهای هلندی، باتاوها را اجداد اصلی خود میدانند و به شجاعت و آزادیخواهی آنها افتخار میکنند. به همین دلیل این کشور در قرن هجدهم جمهوری باتاویایی خوانده میشد و به همین دلیل است که هلندیها در قرن هفدهم جاکارتا را باتاویا نام گذاشته بودند.
«فرانک»ها از اوایل قرن سوم میلادی و از ترکیب قبایل کوچک ژرمن ظاهر شدند و بسیار سریع قدرت گرفتند. ششصد سال بعد، آنها قدرت مطلق اروپا بودند. از حدود قرن نهم میلادی، هلندیزبانان دیگر به نام فرانک خوانده نمیشوند و هویت فرانکی از یک مشخصه نژادی/قومی به هویتی ملیتی تبدیل شده است. با این وجود هلند بخشی از امپراتوری فرانکی باقی ماند. قرن نهم و دهم، دوره قدرتنمایی وایکینگها بود. شروع هزاره دوم، پیوستن هلند به امپراتوری مقدس روم را به همراه داشت و نیز اختلافات شدید درونمرزی.
باتاویها در جنگ هشتساله موفق شدند رومیها را در ساحل راین شکست دهند. نقاشی از اوتو فانفین منبع: ویکیپدیا |
"جنگ هشت ساله" در سال ۱۵۶۸ بین استانهای هلند و اسپانیا، که فرمانروای امپراتوری مقدس روم هم بود، آغاز شد. در پایان، این هفده استان "پیمان اتحاد اوترخت" را برای ایستادگی برابر اسپانیا امضا کردند که سنگبنای هلند امروزی شد. قرن هفدهم، قرن طلایی امپراتوری هلند (داچ) بود. در این زمان، هلندیها در آمریکا و آفریقای جنوبی هم کلنیهایی داشتند. عدهای بر این باورند که هلند آن سالها، اولین دولت به تمام معنا کاپیتالیستی تاریخ است. نوآوری بازرگانان، منجر به مفاهیم تازهای مثل بیمه و مستمری بازنشستگی شد. از سوی دیگر، ایجاد چرخههای رونق-کسادی، اولین حباب تورم سرمایه معروف به جنون لاله و اولین دست بردن در قیمت سهام دنیا در این دوره اتفاق افتاده است.
همزمان با تشکیل جمهوری فرانسه، در این سرزمین هم جمهوری «باتاو»ی اعلام شد و از ۱۸۰۶ تا ۱۸۱۰ برادر ناپلئون از طرف او حکومت آنجا را در دست گرفت و نام کشور به "پادشاهی هلند" تغییر داده شد (ما در فارسی این کشور را هلند مینامیم، در صورتی که نامش ندرلند است و هلند بخشی از آن بوده که اشاره به "هابزبورگ ندرلند" دارد. به جز این یک مورد اخیر "پادشاهی هلند"، در بقیه متن هلند اشاره به ندرلند دارد). لویی بناپارت به جای توجه به دستورات برادر بزرگش، منافع هلندیها را در نظر میگرفت تا جایی که اجازه تجارت با انگلیسیها را میداد و خودش نیز زبان هلندی یاد میگرفت. بعد از اینکه ناپلئون او را از سلطنت خلع کرد، پسر پنج ساله او به نام ناپلئون لویی بناپارت به تاج و تخت رسید که سلطنتش ده روز بیشتر نبود و لشکر ناپلئون، این کشور را ضمیمه امپراتوری فرانسه کرد. به دنبال شکست ناپلئون در نبرد لایپزیگ، هلند دوباره مستقل شد و کشور "پادشاهی ندرلند" در سال ۱۸۱۵ تشکیل شد.
هلند در جنگ جهانی دوم بیطرف ماند، ولی آلمان نازی در ۱۰ ماه مه ۱۹۴۰ به این کشور حمله کرد و فقط در پنج روز هلند به تصرف درآمد. خانواده سلطنتی فرار کرد و در انگلستان دولت در تبعید تشکیل داد. به در دوره اشغال، بیش از صدهزار یهودی هلندی به اردوگاههای مرگ در هلند، لهستان و چکسلواکی فرستاده شدند. در سال ۱۹۴۱ هلند علیه ژاپن اعلام جنگ کرد و از بزرگتری کلنی نزدیک ژاپن (اندونزی) به آنجا لشکرکشی کرد. با شکست در این جنگ، ژاپنیها از هلندیهای ساکن اندونزی و نیز بومیها برای کار اجباری استفاده کردند. در این جنگ حدود هشتادهزار نفر کشته شدند که ۱۵هزارتای آنها اروپایی بودند. به گزارش سازمان ملل، در نهایت به دلیل فقر و کار اجباری برای ژاپن، چهار میلیون نفر در اندونزی کشته شدند.
راه آهن روتردام بعد از بمباران. ۵۴ هواپیمای آلمانی، ۹۷ تن بمب در مرکز شهر فروریختند. منبع: ویکیپدیا |
بعد از جنگ، هلند در همکاری نزدیک با همسایگانش، به پایداری اقتصادی مناسبی رسید. برای کاهش تراکم جمعیت، دولت شروع به تبلیغ برای مهاجرت کرد و حدود ۵۰۰هزار هلندی راهی کشورهای دیگر شدند. این کشور از تشکیل دهندگان پیمان بنلوکس (بلژیک، هلند، لوکزامبورگ)، پیمان ناتو، بازار مشترک و اتحادیه اروپا است.
فوتبال در قرن نوزدهم به هلند راه یافت. پیم مولیر در سال ۱۸۷۹ و زمانی که فقط چهارده سال داشت، اولین باشگاه فوتبال هلند را تاسیس کرد. معروفترین و بزرگترین باشگاههای هلند در فاصله زمانی ۱۸۸۰ و ۱۹۱۵ بنا شدند. فدراسیون فوتبال پادشاهی هلند در سال ۱۸۸۹ تاسیس شد و از کشورهای تشکیل دهنده فیفا بود. لیگ برتر و لیگ دسته یک هلند، حرفهای هستند و دو لیگ تاپکلاسه و هوفدکلاسه، آماتور.
نارنجیها را از دهه هفتاد میشناسیم و کموبیش دوست داریم. کارلوس آلبرتو در باره تیم رینوس میشلز، تیم افسانهای هلند ۷۴، گفته است : «تنها تیمی که متفاوت از بقیه بازی میکرد. بقیه تیمها مثل هم بودند، ولی اینها با آن بازی "چرخشی"شان چیز دیگری بودند.» تیمی که از آرژانتین و برزیل برده بود، در فینال به آلمان باخت تا چهارسال منتظر بماند و دوباره فینال را ببازد، این بار به آرژانتین. ده سال بعد و با بازگشت رینوس میشلز، هلند جان دوبارهای گرفت و قهرمان اروپا شد. از آن بازیها باید گل عجیب فانباستن را در فینال برابر شوروی به خاطر بیاوریم. جام جهانی ۹۰ ایتالیا، باز هم مصیبت برخورد به آلمان را برای هلند داشت. تیمی که گولیت، فانباستن، ریکارد، وینتر و کومان را داشت، اصلا راضیکننده بازی نمیکرد. از هلند ۹۴ فقط و فقط به خاطر باخت برابر برزیل خوشم آمد، همین. وحوش فینال جام گذشته را هم که دیگر به این زودیها از یاد نمیبریم. شاید آنها زشتترین هلند تاریخ بوده باشند.
نارنجیها در استادیوم گاتلیب-دایملر اشتوتگارت، جام جهانی ۲۰۰۶. منبع: ویکیپدیا |
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر